Interreg project CBCI

Het doel van CBCI is om bij te dragen aan de toepassing van nieuwe oplossingen voor de circulaire economie.

Circulair en biobased bouwen

De bouw is een grootverbruiker van materialen en is verantwoordelijk voor ongeveer 33% van de totale CO2-uitstoot. Momenteel zijn de gebruikte componenten en materialen vaak niet aanpasbaar tijdens de levenscyclus. En zijn ze ook niet gemaakt van hernieuwbare, biobased materialen. Dit komt omdat de meeste bouwprojecten nog steeds op een lineaire manier zijn ontworpen, wat hergebruik van materiaal bemoeilijkt. Een transitie van de huidige ‘lineaire bouw’ naar een biobased, circulaire bouw is noodzakelijk.

Integrale aanpak

Om circulair en biobased bouwen te kunnen realiseren is een integrale aanpak nodig waarin processen, disciplines, bedrijven en wet- en regelgeving veranderd moeten worden. Dit betekent dat bestaande rollen van belanghebbenden in de bouwsector zullen veranderen en nieuwe rollen nodig zijn. We ontwikkelen binnen CBCI een aanpak die samenhang garandeert tussen technische, juridische en sociale aspecten, en businessmodellen om biobased en circulair te kunnen ontwerpen en bouwen. De insteek is dat wat wij ontwikkelen vervolgens op industriële schaal gemaakt kan worden.

Living labs, prototyping, en real life toepassingen

Binnen het CBCI-project zorgen we voor een effectieve leerervaring en kennisdeling door alle fasen in de ontwikkelingsprocessen vast te leggen en te analyseren, bijvoorbeeld via workshops, prototyping, living labs en real-life case-studies.

Twee real-life bouwprojecten vormen de kern van het CBCI-project en dit zijn de zogenaamde living labs. Het eerste living lab is de uitbreiding van de GGZ-kliniek van de zorgorganisatie Emergis in de provincie Zeeland. De tweede is een nieuwbouwproject van de KU Leuven voor de universiteitscampus in Gent, België. Sinds de start van het project zijn er cruciale keuzes gemaakt bij de aanbesteding van de living labs. Voor projectpartner Emergis (NL) werd een Design & Build-aanbesteding gekozen voor de totale renovatie en nieuwbouw, terwijl projectpartner KU Leuven (BE) alleen Design & Build heeft gekozen voor de structuur en het skelet, terwijl er voor de plug-in modules is gekozen voor lease voor de HVAC-systemen plus de sanitaire en technische installaties. Door co-creatie zullen het CBCI-team en de geselecteerde aannemers de ontwerp- en materiaalkeuzes verder uitwerken.

Binnen het project werken we samen met stakeholders en experts om gevelelementen te ontwikkelen die niet alleen in het lab als prototypes worden getest, maar ook daadwerkelijk binnen de Living labs worden toegepast. Het ontwerpen, testen en produceren van de prototypes vindt plaats in labs in België (WTCB), Nederland (SPARK Maker Space Lab) en het Verenigd Koninkrijk (BRE Centre for Innovative Construction Materials). Deze faciliteiten stellen onze onderzoekers in staat gebruik te maken van de modernste productietechnieken en onderzoeksfaciliteiten. Materialen die in de eerste testrondes zijn meegenomen zijn bijvoorbeeld schapenwol, hout, nabasco, metisse en gras.

Projectresultaten en tentoonstellingen

De output van het project omvat verschillende publicaties, korte films, een praktische gids en een haalbaarheidsstudie. Dit alles zal huidige en toekomstige professionals in de bouwsector inspiratie en praktische informatie bieden die ze in elke fase van hun bouwprojecten kunnen gebruiken.

De leerresultaten van het project en de ontwikkelde materialen zullen uiteindelijk samenkomen in een tentoonstelling georganiseerd bij Kamp C in Westerlo, België en in een mobiele tentoonstelling die naar verschillende locaties zal reizen. Om de resultaten van het project voor de lange termijn te behouden, wordt ook gewerkt aan een praktische gids en ondersteunend lesmateriaal voor professionals en studenten.

white paper "Vijf bouwstenen voor circulair biobased bouwen"

De eerste publicatie binnen het project, de white paper “Vijf bouwstenen voor succesvolle circulaire biobased bouwinitiatieven”, is gepubliceerd in november 2020. De vijf bouwstenen die in deze white paper worden geïdentificeerd zijn Betaalbaar, Flexibel, Passief, Integraal, en Traditioneel eigenaarschap. Deze praktische white paper is gratis te downloaden in het Engels, Nederlands en Frans via de Nederlandse HBO-Kennisbank.

White Paper "Circulaire en biobased ambities in bouwprojecten"

Een integrale aanpak van het aanbestedingsproces. Ervaringen van koplopers en living labs voor het inrichten van het inkoop- en aanbestedingsproces om circulaire biobased ambities waar te maken. 

Lees de white paper

White paper "Hoe het wetgevend kader circulair biobased bouwen kan stimuleren"

De circulaire economie is een belangrijk speerpunt om de klimaatdoelstellingen te behalen. Momenteel is er in verschillende Europese landen heel wat in beweging op het vlak van wet- en regelgeving. In deze white paper worden de uiteenlopende ontwikkelingen geschetst in de wet- en regelgeving voor een circulaire bouwsector. Eén ervan is een grotere rol voor hernieuwbare materialen en producten in die toekomstige economie. Deze publicatie sluit af met een reeks aanbevelingen, opdat regelgeving de transitie naar circulair bouwen kan versnellen.

Lees de white paper

OVERZICHT BIOBASED BOUWMATERIALEN

Biobased Materialen NL

Biobased Materials ENG

Samenwerking

Binnen het onderzoeksproject Circulair Bio-based Construction Industry werken 9 kennisinstellingen en -organisaties samen en zijn ruim 20 observer partners uit Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk betrokken.

De 10 onderzoeksprojectpartners zijn:

• Avans University of Applied Sciences (NL), Lead partner
• HZ University of Applied Sciences (NL)
• University of Bath (UK)
• KU Leuven (BE)
• Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (BE)
• Vlaamse Confederatie Bouw (BE)
• Kamp C - Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen & Wonen (BE)
• Emergis (NL)
• Provincie Zeeland (NL)
• Agrodome BV (NL)

Met twee inspirerende video’s illustreert het Interreg CBCI project de mogelijkheden van biobased bouwen in praktijk. Ze laten niet alleen de technische oplossingen zien, maar benadrukken het belang van een goede samenwerking tussen de verschillende partijen en laten zien dat circulair biobased bouwen toegankelijk is voor iedereen!

Eengezinswoning in Heule

Co-housingproject in Wondelgem

Twee levensechte bouwprojecten vormen de kern van het CBCI-project. Wij noemen ze onze living labs.

Rondleiding door het Living Lab Emergis

In deze video ziet u het resultaat als rondleiding door Living Lab Emergis. Deze living lab is gebouwd in Kloetinge (Zeeuws-Vlaanderen) bij Emergis, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, waar de gastenkamers zijn uitgebreid met een nieuwe circulair gebouwde vleugel. De units kunnen gemakkelijk worden verplaatst, en de kamers snel opnieuw worden ingedeeld. Zo kan Emergis voldoen aan de steeds veranderende vraag naar huisvesting. Er hoeft echter niet meer gebouwd of gedemonteerd te worden, maar er kunnen eenvoudig aanpassingen worden gedaan, zonder veel energie of materiaal te verspillen. Het gebruik van bio-based materialen vermindert de ecologische impact verder en zorgt voor circulariteit aan het einde van de levensduur.

Rondleiding door het Living Lab KU Leuven

In deze video ziet u het resultaat als een rondleiding door Living Lab KU Leuven. Dit living lab werd gebouwd op het terrein van de Gentse Technologiecampus (KU Leuven) en is een testgebouw met een typologie van rijtjeshuizen. Het prototype zal later worden ingezet in stadsvernieuwingsprojecten in achterstandswijken. Het gaat daarbij niet alleen om groepsgewijze woningbouw en renovatie, maar ook om dakuitbreidingen en gevelrenovaties. De living lab is zo ontworpen dat al deze scenario's technisch mogelijk zijn. Het is ook zo ontworpen dat bouwbedrijven tijdens de bouw betrokken kunnen worden bij de sociale economie en dat het gemakkelijk verplaatst kan worden naar andere delen van de stad. Dat laatste is ook een vereiste van het prototype omdat het in 2027 plaats moet maken voor het nieuwe masterplan van de campus. Dit wordt de ultieme test voor de draagbare biogebaseerde living lab.

Circulair Gebouwd: maak de cirkel van jouw bouwproject rond

Ben je overtuigd van de principes van circulair bouwen en wil je die graag toepassen in je eigen bouwprojecten? Dan zit je vast met heel wat vragen: hoe begin je eraan? Welke partners en samenwerkingsvorm kies je? Welke aspecten van circulair bouwen neem je mee? Hoe communiceer je hier duidelijk over? Hoe stem je beslissingen af op vooropgestelde ambities? En hoe evalueer je de oplevering van je project?

De website https://circularbuilt.be/nl helpt je op weg om je circulaire ambities in bouwprojecten te bepalen, toe te passen en evalueren. En biedt je antwoorden op elk van bovenstaande vragen. Met behulp van de informatie op deze website en de bijbehorende tool is jouw project binnen de kortste keren “Circulair Gebouwd”.

We leggen je hier uit hoe je deze tool gebruikt:

De tool Circulair Gebouwd