Vlaamse regering en bouwsector pakken samen klimaat- en woonuitdagingen aan

Vlaams Bouwoverlegcomité onderlijnt de rol en het belang van sterke bouwsector

Vandaag, 5 februari, hebben de Vlaamse regering en de bouwsector hun jaarlijks overleg gehad: het Vlaams bouwoverlegcomité (VBOC). Alle partijen aan tafel onderlijnen de cruciale rol van de bouw om de klimaat- en woonuitdagingen aan te gaan. De sector zet de komende jaren niet alleen in op een fossielvrije samenleving, ook zijn er meer woonprojecten nodig om de sterke huishoudensgroei op te vangen en om slechte woningen te renoveren en te vervangen. Met de ondersteuning van de overheid voor energierenovatie en innovatie, is duurzaamheid in de sector aan een opmars bezig. Ook duurzaamheidscriteria in aanbestedingen vormen een belangrijke hefboom om de ecologische voetafdruk te verlagen en de leefomgeving te verbeteren. Maar grote transities kan je niet waarmaken zonder rechtszekerheid en robuuste vergunningsprocedures. Daar zetten de Vlaamse regering en de sector samen op in.

“Sinds 1982 komt het VBOC samen. Daarmee is dat het oudste overlegorgaan waarin een sector met regelmaat rechtstreeks met de Vlaamse regering overleg pleegt. In deze regeerperiode kregen we te maken met diverse uitdagingen waaronder de corona-, Oekraïne-, energie- en inflatiecrisis. Het regelmatige overleg met de bouwsector heeft ons in staat gesteld om snel en adequaat te reageren op deze uitdagingen, maar ook om na te denken over structurele oplossingen. De manier van bouwen, renoveren en beheren bepaalt in grote mate de uitgangspositie, troeven en capaciteit van Vlaanderen om als regio in Europa en de wereld te schitteren en toekomstige uitdagingen aan te gaan”, aldus Vlaams minister-president Jan Jambon.

Positief bilan in afgelopen legislatuur

Sinds vorig jaar geldt in Vlaanderen de renovatieplicht. Daarmee is Vlaanderen uniek in Europa. In combinatie met het online loket ‘Mijn VerbouwPremie en -Lening’ is er een grote stap gezet om de gewenste renovatiegolf te realiseren. Bovendien werd op Vlaams niveau het Lokaal Energie en Klimaat Pact (LEKP) gelanceerd. Daarmee zetten ook de gemeenten en steden hun schouders onder de klimaatdoelstellingen met concrete acties op het vlak van energie, vergroening, mobiliteit en regenwater.

Met de ondersteuning van de Vlaamse overheid heeft de bouwsector een digitale versnelling ingezet. De volledige bouwketen van ontwerpers, studiebureaus, aannemers en materialenproducenten scharen zich achter een globaal digitaliseringsplan. Bovendien wordt samengewerkt met Athumi (het Vlaams Datanutsbedrijf) om een uniforme en gestandaardiseerde aanpak uit te bouwen. Voorts vormt het Bouw Informatiemodel (BIM) een belangrijke hefboom om digitaal informatie te delen met alle actoren over de hele levensduur van een project. BIM wordt nu al toegepast bij overheidsopdrachten zoals wegen- en infrastructuurwerken. Samen met o.a. het Facilitair Bedrijf worden de standaarden verder uitgerold naar andere publieke gebouwenbeheerders en overheden.

Vorig jaar is het systeem van geconventioneerd huren in werking getreden. Nu kunnen private initiatiefnemers een subsidie krijgen om kwaliteitsvolle, energiezuinige en betaalbare huurwoningen te realiseren. Zo krijgen huishoudens op de wachtlijst sneller dan vandaag toegang tot een energiezuinige woning.

“Ook is Embuild Vlaanderen tevreden met de recente goedkeuring van de Vlaamse Woonwaarborg. Met die waarborg zal de overheid vanaf 2025 jonge gezinnen en alleenstaanden een duwtje in de rug geven, die steeds vaker kampen met te weinig eigen middelen om een hypothecaire lening aan te gaan voor een eigen energie-efficiënte woning", zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Om het hoofd te bieden aan de klimaatuitdagingen, investeert de Vlaamse overheid in de komende jaren gericht op basis van de inschatting van behoeften. Samen met de bouw wordt o.a. gewerkt aan infrastructuur voor waterhuishouding en mobiliteit, en energie-efficiënte overheidsgebouwen. De woonuitdagingen aanpakken, gaat gepaard met kwaliteitsvolle verdichting en toereikend bijkomend woonaanbod. Dat vergt meer verdichtingsprojecten. Partnerships zoals publieke private samenwerkingen (PPS) kunnen kwaliteitsvolle verkerning aanmoedigen. Zowel rond verdichting als PPS heeft de Vlaamse overheid samen met de sector in 2023 nieuwe studies gepubliceerd. Beide vormen belangrijke leidraden om de samenwerking in bouwprojecten tussen overheid en privé te versterken.

Met de nood aan o.a. het stikstofdecreet werd nogmaals het belang onderlijnd van rechtszekerheid en robuuste vergunningenverlening. De vergunningsprocedures an sich werden verbeterd, maar de impact van Europese (milieu)regels op vergunningen neemt toe. Daarom is het EU-voorzitterschap het uitgelezen moment om de bekommernissen van dichtbevolkte regio’s als Vlaanderen onder de aandacht te brengen.

“Met het stikstofdecreet werd een vergunningenstop afgewend. Nu is het van belang dat de sector in alle continuïteit en met nodige rechtszekerheid kan verder werken aan duurzaamheidswinsten in bouwprojecten. Vanaf 2025 dienen alle nieuwbouwprojecten in Vlaanderen fossielvrij te zijn. Daarmee is de Vlaamse bouw voortrekker in Europa”, aldus Marc Dillen.