Geen sector kent zoveel personeelstekorten als de bouw

In de top tien staan vier bouwberoepen

Uit de jaarlijkse Knelpuntenlijst van de VDAB blijkt dat de personeelstekorten in de bouw- en installatiesector nog zijn toegenomen. In de top tien vind je dit jaar vier beroepen uit de sector, terwijl dat er vorig jaar nog drie waren. Werfleider staat op de derde plaats. Dat is vandaag het meest gevraagde profiel in de sector. In Vlaanderen is enkel het tekort aan technici industriële installaties en verpleegkundigen groter. Nieuw in de top tien zijn de wegenwerkers en rioolleggers, die binnenkomen op plaats negen. Voorts vraagt de bouw al langer veel meer calculatoren bouw (tiende plaats). De tekorten in de bouw- en installatiesector zijn niet nieuw maar groeien elk jaar aan. Vorig jaar telde de sector 66 knelpuntberoepen. Nu zijn dat er 72. De sector staat al tien jaar in de VDAB-lijst.

30 % van alle knelpuntberoepen afkomstig uit bouw- en installatiesector

Van de 241 knelpuntberoepen op de VDAB-lijst, telt de bouw - samen met de installateurs en technici VAC actief in de bouw – nu in totaal 72 knelpuntberoepen. Vorig jaar waren dat er 66. Daarbij gaat het inmiddels om 21 zware knelpuntberoepen, waarvoor weinig tot geen werkzoekenden met de nodige vaardigheden beschikbaar zijn. Dat zijn o.a. technici VAC, diverse installateurs in de bouw, maar ook schrijnwerkers, dakdekkers, bekisters, metselaars en bouwplaatsmachinisten. Dat wegenwerker zijn entrée maakt in de top tien van de lijst, hoeft niet te verbazen. Dat beroep is sterk gemechaniseerd en vraagt een complexe opleidingsinfrastructuur met machines en terreinen. Deze richting bestaat niet meer in het secundair onderwijs en ook de werknemersopleidingen van de VDAB, werden grotendeels afgebouwd. De sector neemt hiervoor zelf initiatief met enkele bedrijven om een alternatief op poten te zetten.

“Bouwbedrijven zijn pioneers in ‘learning on the job’: vanaf hun aanwerving geven ze gemotiveerde mensen zonder vakkennis of skills bedrijfsinterne opleidingen, bouwingroeibanen en meester-mentortrajecten.”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Nood aan hogere profielen neemt toe

Opvallend dit jaar is de nog grotere vraag naar hogere profielen in de bouw: werfleider, calculator, landmeter, bodemonderzoeker en studiebureau en technisch tekenaars worden steeds meer gevraagd. Deze vacatures staan langdurig open door een structureel tekort aan technisch geschoolden met een bachelor-of masterdiploma. Jongeren kiezen ook minder voor een studierichting in de bouw. De inschrijvingen lopen jaar na jaar terug. Jongeren blijken de job- en doorgroeimogelijkheden in de bouw onvoldoende te kennen.

Nochtans maken nieuwe technologieën en digitalisering deze beroepen attractiever. Bovendien is de bouw cruciaal om de klimaatuitdaging aan te pakken. Dat wil Embuild Vlaanderen met de campagne #WERFZE onder de aandacht brengen. Ook werkt de bouwfederatie intens samen met de universiteiten en hogescholen aan initiatieven om het hoger bouwonderwijs (master industrieel en burgerlijk ingenieur bouwkunde) te promoten bij de jongeren. Bedrijven tonen aan de studenten de innovaties en hoogtechnologische (r)evoluties, de impact op het klimaat van een bouwjob, alsook de brede carrièremogelijkheden bij de bouwbedrijven. Dat werpt intussen zijn vruchten af in de graduaatsopleiding en bachelor bouw. Daar nemen de studentenaantallen toe.

Ook economische migratie op korte termijn van belang

Op middellange termijn zet de sector in op meer instroom uit het onderwijs. Maar op zeer korte termijn kunnen bouwbedrijven noodgedwongen niet zonder economische migratie en detachering. De sector heeft met de VDAB een actieplan gelanceerd dat op korte termijn moet leiden tot meer kandidaten voor bouwjobs. Embuild Vlaanderen en de VDAB onderzoeken de mogelijkheden om werkzoekenden uit andere sectoren aan te trekken of vakmensen uit Brussel, Wallonië, de Europese Unie of internationaal te rekruteren. Economische migratie met de knelpuntenlijst als basis, vormt een belangrijke hefboom om internationaal talent aan te trekken.

“De sector is verheugd te zien dat de VDAB met de sectorale input heeft rekening gehouden bij de opmaak van de knelpuntenlijst, maar geeft aan dat nu ook meer van die knelpuntberoepen moeten openstaan voor economische migratie”; zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Bron: Knelpuntberoepen 2024 (vdab.be)

Wil je meer weten over onze campagne #WERFZE of het beroep werfleider of calculator bouw? Hier vind je meer informatie.